بررسی تنوع ژنتیکی و جغرافیایی در برنج با استفاده از صفات فیزیولوژیکی و زراعی

با توجه به اهمیت غذایی برنج و جایگاه استراتژیک آن در امنیت غذایی جهان، لازم است برای دستیابی به عملکرد بالا، کیفیت مطلوب و سایر صفات مهم اقتصادی و زراعی، ابتدا مطالعات جامعی از تنوع ژرم‌پلاسم این گیاه صورت گرفت. به همین منظور، 419 رقم برنج متعلق به نقاط مختلف کشور از بانک ژن گیاهی ایران دریافت و مطالعات لازم صورت پذیرفت. 16 صفت مهم زراعی و فیزیولوژیکی طبق استاندارد مؤسسه بین‌المللی برنج (SES) انداز‌ه‌گیری و سپس به وسیله نرم‌افزار SPSS و با استفاده از روش واریانس مینیمم وارد تجزیه کلاستر انجام گرفت. در بررسی ارقام تک تک استان‌ها، استان‌های گیلان و مازندران از حداکثر تنوع و استان‌های کهگیلویه و بویر احمد، سیستان و بلوچستان و چهار محال و بختیاری ازحداقل تنوع برخوردار بودند. در کلاستربندی جمعی (از 419 رقم کل کشور) در فاصله تشابه ژنتیکی 35 درصد تعداد شش کلاستر مشخص گردید. این دندروگرام نشان می‌داد که ارقام استان‌های گیلان و مازندران به طور مستقل در گروه‌های مشخص قرار می‌‌گیرند، در حالی که بسیاری از ارقام استان‌های ایلام، خوزستان،کهگیلویه و بویر احمد و فارس شباهت زیادی به ارقام استان مازندران داشتند. یکی از دلایل عمده چنین تشابهی، انتقال ارقام مازندران به استان‌های یاد شده می‌باشد.